Sünnet Ne Zaman ve Kim Tarafından Yapılmalı?

Sünnet çok eski çağlardan bu yana uygulanan bir cerrahi müdahaledir. Tarihçesi çok eskidir. Sünnet geleneğinin ne zaman ortaya çıktığı bilinmemekle beraber günümüzden 12.000 yıl öncesine kadar dayandığı düşünülmektedir. Taş devrinde mağara resimlerinde bile sünnetli erkek tasvirleri bulunmuştur.

Bilindiği gibi sünnet penisin baş kısmını saran fazla derinin kesilmesi olarak tanımlanır. Bu güne kadar 100’ün üzerinde farklı sünnet tekniği tanımlanmıştır. Özellikle Müslüman toplumlarda dini gerekçelerle yaygın olarak yapılmaktadır. Musevilerde de benzer şekilde dini gerekçeler, Hristiyan toplumlarda ise daha yaygın olarak tıbbi gerekçelerle sünnetin yapıldığı bilinmektedir. Ülkemizde de yaygın olarak dini gerekçeler daha az olmak kaydıyla da tıbbi gerekçeler ile aileler çocukları sünnet ettirmektedirler.

Ülkemizde bu kadar çok uygulanan bir işlemin hem aileler hem de toplum tarafından yeterince doğru anlaşıldığı konusunda yoğun şüphe içindeyim. Bu konuda insanların çok da bilinçli olduğunu düşünmüyorum. Kendimi sünnet olmaya aday bir erkek ebeveyni yerine koyarak düşündüğümde aklıma birçok soru geliyor. Sünnet ne zaman yapılmalı? Sünneti kim yapmalı? Hangi yöntem ile yapılmalı? Ve bu işlemin faydası nedir? Bu soru listesini uzatmak mümkündür. Elbette aklımıza gelen daha birçok soru vardır. Ancak günümüz ailelerinin sanırım en çok merak ettiği konuları cevaplamak yeterli olacaktır.

Sünnet Ne Zaman Yapılmalı

Sünnet yapılma yaşı tartışmalı bir konudur. Öncelikle tıbbi bir problem var ise yani sünnet gerekliliği var ise her yaşta yapılabilir. Fimosis denilen penis derisi darlığı, geçirilen idrar yolu enfeksiyonları gibi tıbbi gerekçeler var ise yaşın bir önemi yoktur. Eğer tıbbi bir zorunluluk yok ise sünnet mümkün olduğu kadar erken yapılmadır. Bunun için belirlenen ve pratikte kullanılan yaş 2 yaş öncesidir. Ben sünneti üç dönemde öneriyorum. Yeni Doğan dönemi (ilk 24 saat), 6 ay-2 yaş arası dönem ve 6 yaş sonrası dönemde yapılması uygun olacaktır. Erken yapılan sünnet çocuğu enfeksiyonlardan korumaktadır, penis kanserine karşı koruyuculuğu bilinmektedir. Ayrıca erke yapılan sünnetin çocuğun psikolojik gelişimine olumsuz bir etkisi olmamaktadır. Özetle sünnet yaşı erken olmalıdır.

Sünneti kimin yapacağı konusunda ise tartışmasız bir gerçek uzman hekim tarafından yapılması gerekliliğidir. Toplumda sünnetin basit bir müdahale olduğu konusunda yanlış bir algı vardır. Bu algı sonucunda sünneti işin ehli olmayan kişiler yıllarca yapmış ve hala yapmaktadır. Bu yazıyı şu anda okumakta olan siz erkek okurların bile büyük çoğunluğunu berber, sağlık memuru ya da doktor olmayan mahalle sünnetçisi sünnet etmiştir. Sünnetinizi hatırlayın, bana hak verecekseniz. Günümüzde yasal olarak da sünneti doktor olmayan kişiler yapamaz. Sağlık bakanlığı son 2-3 yıl içerisinde bu konuda ciddi adımlar atmıştır. Bu konuyu yasa ve yönetmeliklerle kurallara bağlamıştır. Dolaysıyla sünneti bir hekim yapmalıdır. Sünnet sanılanın aksine evde ya da poliklinik şartlarında yapılan basit bir işlem değil, iyi yapılmadığında son derece ciddi sonuçlar doğurabilen bir ameliyattır. Bu işi böyle görmek ve böyle algılamak gerekir düşüncesindeyim. Dolayısıyla sünnet cerrahi bir ameliyattır ve hekim tarafından yapılmalıdır.

Peki, sünneti nasıl ve hangi teknik ile yaptıralım? Teknik olarak bakıldığında farklı yöntemler olsa da sünnette amaç sünnet derisinin hem içeriden hem dışarıdan uygun uzunlukta bırakılarak kesilmesidir. Kesilen derinin tekrardan bir araya getirilerek dikilmesi gerekmektedir. Güncel yöntemler içinde en tavsiye edilebilir yöntem cerrahi sünnettir. Yani klasik kesi ile yapılan dikişli sünnettir. Sanılanın aksine bu yöntem ile daha hızlı iyileşme sağlanır ve kanama ihtimali iyi yapıldığı takdirde yoktur. Halk arasında lazer ile sünnet şeklinde yaygın bir düşünce var. Net bir şekilde söylemeliyim ki böyle bir teknik yoktur. Lazer tamimiyle farklı ameliyatlarda kullanılan bir metottur. Ama sünnette kullanılmayan bir yöntemdir. Klemp ya da kıskaç yöntemi olarak bilinen teknik ise bilimsel olarak uygulanabilir ve makul bir yöntemdir. Ancak dezavantajı çocuğun sünnet sonrasında 3-4 gün kadar penisinin üzerinde aparat kalmakta, iç ve dış deriyi sıkıştırmak sureti ile doku iyileşmesi sağlandığı için ileride hissizlik oluşabilmektedir. Ben hastalarımı cerrahi sünneti tavsiye ediyor ve yıllardır uyguluyorum

Sonuç olarak sünnet ciddi bir müdahaledir. Sünnet öncesi çocuğun mutlaka bir üroloji uzmanı tarafından görülmeli ve muayene edilmeli, gerekli kanama testleri yapılmalı ve sünnete engel bir durum olup olmadığı belirlenmelidir. Sünnet bir hekim tarafından yapılmalıdır Tercihan bir cerrah (ki şiddetle ben üroloji uzmanını tavsiye ediyorum) tarafından ve erken yaşlarda yapılmalıdır. Bu kurallara uyulmaz ise çocukta ileri dönemlerde çok önemli cinsel sorunlar gelişebilir. Sevgili ebeveynler lütfen ama lütfen sünneti ciddiye alınız ve çocuğunuzu hekim tarafından sünnet ettiriniz.

Prof. Dr. Mustafa KIRAÇ

Koru Ankara Hastanesi Üroloji Kliniği